Mevrouw Dalloway

Mevrouw Dalloway is een van de bekendste werken van Virginia Woolf. Het is echter best een uitdaging om te lezen: er zijn veel verschillende perspectieven en de stijl van Woolf is even wennen. We helpen je daarom graag een handje met de Mevrouw Dalloway challenge!

Koop of bestel het boek bij jouw favoriete boekhandel en gebruik deze challenge met leestips, extra informatie en templates om op social media te posten. Gebruik de hashtag #mevrouwdalloway voor al je posts over de challenge.

Op een mooie zomerochtend gaat Clarissa Dalloway de deur uit om bloemen te kopen. Ze is bezig met de laatste voorbereidingen voor het feest dat ze die avond gaat geven. Terwijl ze door Londen loopt overdenkt ze haar leven. Elders in London wordt Septimus Smith, zwaar getraumatiseerd teruggekeerd uit de Eerste Wereldoorlog, geplaagd door hallucinaties. Hun levens kruisen elkaar op verrassende wijze.

- Virginia Woolf -

We gaan een boek lezen van Virginia Woolf, maar wie was zij eigenlijk?

Virginia Woolf werd in 1882 als Adeline Virginia Stephen geboren in Londen in een klassiek Victoriaans gezin.  Ze kreeg thuis les in de Engelse taal en de Victoriaanse literatuur. Haar jeugd kwam tot een abrupt einde toen haar moeder overleed. 

Van 1897 tot 1901 studeerde ze klassieke talen en geschiedenis aan King's College in Londen, waar ze in contact kwam met voorvechters van vrouwenrechten. Haar feministische opvattingen zijn dan ook terug te vinden in latere werken als Een kamer voor jezelf en Drie Guineas, die nog steeds worden gezien als iconen van feministische literatuur. 

In 1912 trouwde ze met de Britse schrijver Leonard Woolf.

De Bloomsbury Group
Aangemoedigd door haar vader begon Woolf professioneel te schrijven. Na zijn dood in 1904 verhuisde de familie Stephen naar Bloomsbury, waar Virginia samen met de intellectuele vrienden van haar broers de artistieke en literaire Bloomsbury Group vormde. 

De Bloomsbury Group was een groep Engelse schrijvers, intellectuelen, filosofen en kunstenaars, die zich losmaakten van de taboes van van het Victoriaanse tijdperk. Ze kwamen regelmatig bijeen en bespraken onderwerpen als religie, seks en kunst. In Mevrouw Dalloway is de invloed van deze groep goed terug te zien, omdat het thema's behandelt als feminisme, psychische aandoeningen en homoseksualiteit en daarom erg vooruitstrevend was.

Schrijftechniek
Woolf wordt beschouwd als een van de grootste en meest vernieuwende Engelse schrijvers van de twintigste eeuw. In haar werken experimenteerde ze met de stream of consciousness-techniek, waarbij ze zoveel mogelijk de vele gedachten en gevoelens van haar personages probeerde te beschrijven. Ook liet ze de standaard lineaire structuur los en deelde haar werk op in thematische hoofdstukken. 

Psychische problemen
Woolf worstelde haar hele leven met psychische problemen die invloed hadden op haar werk. Zo waren de meeste personages in haar verhalen eigenlijk versies van haarzelf. Die personages hadden euforische of depessieve buien, afhankelijk van hoe haar eigen stemming was. 

Op 28 maart 1941 maakte Virginia Woolf een einde aan haar leven door de zakken van haar overjas met stenen te vullen en de rivier de Ouse in te lopen in de buurt van haar huis. Voor haar echtgenoot liet ze een briefje achter, waarin ze schreef te voelen dat ze weer gek aan het worden was, stemmen hoorde, er niet meer tegen kon, haar man tot last was, en daarom maar deed wat het beste was.

Mevrouw Dalloway

In Mevrouw Dalloway, verschenen in 1925, wilde Woolf de realiteit van het naoorlogse Engeland laten zien. De roman toont de ervaringen en herinneringen van de hoofdpersonages gedurende één dag in Londen na de Eerste Wereldoorlog. 

In deze roman vond Woolf haar eigen stem. De roman was commercieel succesvoller dan alles wat ze eerder had gedaan en vestigde haar reputatie als een belangrijk modernistisch schrijver. Uiteindelijk transformeerde Mevrouw Dalloway de roman tot een kunstvorm.

 - Wie is wie? - 

In Mevrouw Dalloway komen we veel personages tegen die allemaal op een of andere manier met elkaar verbonden zijn. Gedurende het verhaal krijgen we ook van bijna iedereen een kijkje in hun hoofd. Maar wie is nou wie? We nemen de belangrijkste personages met je door. 

Clarissa Dalloway
Mevrouw Dalloway zelf, de hoofdrolspeler. Terwijl Clarissa zich voorbereidt op het feest dat ze die avond gaat geven, volgen we haar gedachten die alle kanten op schieten. Ze is een levendige vrouw uit de hogere klasse die oppervlakkig over kan komen, terwijl ze eigenlijk hele diepe gedachten heeft. Ze twijfelt vaak aan de ware betekenis van het leven en vraagt zich af of geluk echt mogelijk is. 

Septimus Warren Smith
Een veteraan uit de Eerste Wereldoorlog met een heftig oorlogstrauma. Hij is getrouwd met een Italiaanse vrouw genaamd Lucrezia. Voor de oorlog was hij een jonge man die graag dichter wilde worden, maar nu beschouwt hij de mens alleen nog maar als slecht en voelt hij niets meer.

Peter Walsh
Een goede vriend van Clarissa, die ooit wanhopig verliefd op haar was. Clarissa wees het huwelijksaanzoek van Peter af toen ze achttien was, en hij verhuisde naar India. Hij is al vijf jaar niet meer in Londen geweest. 

Sally Seton
Een goede vriendin van Clarissa en Peter uit hun jeugd. Sally was een wilde, knappe vrouw die sigaren rookte en alles zei wat ze dacht. Zij en Clarissa voelden zich als tieners tot elkaar aangetrokken. Nu woont Sally in Manchester, is getrouwd en heeft vijf zoons. Haar getrouwde naam is Lady Rosseter.

Richard Dalloway
Clarissa's echtgenoot. Richard is lid van het parlement in de conservatieve regering en is van plan een geschiedenis te schrijven over de grote Engelse militaire familie, de Brutons, wanneer de Labour-partij aan de macht komt. Hij is een liefhebbende vader en echtgenoot. 

Elizabeth Dalloway
Clarissa en Richard's enige kind. De zeventienjarige Elizabeth heeft een donkere schoonheid die de aandacht begint te trekken. Ze brengt veel tijd door met bidden met haar geschiedenisleraar, de religieuze juffrouw Kilman.

 - Symbolen - 

Symbolen zijn objecten, personages, figuren of kleuren die worden gebruikt om abstracte ideeën of concepten weer te geven.

Bomen
Volgens Septimus mogen mensen geen bomen omhakken. Voor hem en anderen symboliseren bomen een eeuwige levenskracht die betekenis geeft aan het bestaan in de naoorlogse chaos. Personages als Clarissa en Septimus, zich bewust van de tijdelijke aard van hun bestaan, worden getroost door het feit dat de natuur hen zal overleven. Voor Peter vertegenwoordigen bomen een mysterieuze vrouwelijkheid, een kracht die hij ook in Clarissa ziet.

Vliegtuig
In het eerste deel van het boek vliegt er een vliegtuig over Londen, wat de angsten en zorgen van verschillende personages beïnvloedt. Het vliegtuig, een nieuwe technologie, symboliseert de snelle veranderingen in de stedelijke samenleving van Londen na de Eerste Wereldoorlog. Omdat iedereen buiten Buckingham Palace naar het vliegtuig kijkt, brengt het Londenaren uit verschillende lagen van de bevolking samen. Het vliegtuig vertegenwoordigt ook de oorlog, en de schaduw van de oorlog die nog steeds in het leven van personages als Septimus blijft hangen.

Jurk
Het eerste opmerkelijke moment waarop de kleding van Clarissa Dalloway wordt beschreven, is wanneer ze de jurk voorbereidt die ze op haar feest zou dragen. Het bezitten van een feestjurk in een tijd dat mode net populair begon te worden liet zien dat ze tot de high society behoorde. Ook vertegenwoordigt de jurk vrouwelijkheid. Als Clarissa besluit om de jurk zelf te repareren omdat haar dienstmeisjes het druk hebben, laat ze zien dat ze zich bewust is van haar sociale positie en van ongelijkheid.

- Thema's - 

Thema's zijn de fundamentele en vaak universele ideeën die in een literair werk worden verkend.

Herinneringen en ouder worden
Voor veel Londenaren in Mevrouw Dalloway bepaalt het verleden het heden. Clarissa, Peter, Richard en Sally denken terug aan hun jongere jaren samen en hoe die tijd hun huidige leven vormt. Clarissa denkt vaak aan de dood, hoewel ze ook een diep verlangen heeft om te leven. Zij en Peter zijn pas in de vijftig, maar ze merken de gevolgen van ouder worden. Ze genieten niet meer van dingen zoals vroeger en ze worden rustiger en reflectiever op middelbare leeftijd. Beiden maken zich zorgen dat ze niet alles uit hun leven hebben gehaald. 

Tijd
De tijd schept orde in de vloeiende gedachten, herinneringen en ontmoetingen. De Big Ben luidt meedogenloos het uur uit en zorgt ervoor dat het verstrijken van de tijd altijd voelbaar is. Op sommige momenten versnelt de tijd; en soms vertraagt die juist. Er zijn regelmatig sprongen in de tijd, zowel naar de verre toekomst als naar het verleden via herinneringen. Voor de twaalf uur waarin de roman zich daadwerkelijk afspeelt tellen de gedachten van de personages niet mee. Die gedachten hebben zo het vermogen om de verhalende tijd te stoppen en de focus te verleggen naar het innerlijke leven.

Psychische problemen
Woolf gaat diep in op de gedachten en gevoelens van de personages, dus de mentale instabiliteit die Septimus en Clarissa ervaren voelt echt en eerlijk aan. Beiden voelen depressie en pijn, maar kunnen ook nog steeds de schoonheid van het leven zien. Zo ontstaat er een band tussen Clarissa en Septimus, hoewel ze elkaar nooit ontmoeten, omdat ze tegelijkertijd een psychische aandoening ervaren en voelen dat ze vervreemden van de mensen om hen heen. De roman bespreekt ook het effect dat psychische aandoeningen hebben op dierbaren, zoals de eenzame Lucrezia Smith.

- Motieven - 

Motieven zijn terugkerende structuren, contrasten of literaire middelen die de belangrijkste thema's van de tekst ondersteunen.

Bloemen
Bloemen verschijnen als representaties van schoonheid, zorgzaamheid en aspiraties. Personages kopen of plukken bloemen in de hoop dat er iets goeds zal gebeuren. Richard brengt Clarissa rode en witte rozen om zijn liefde te bewijzen en mevrouw Dalloway koopt persoonlijk bloemen voor haar gasten om haar toewijding te bewijzen. De optimistische Sally kan goed overweg met bloemen, met name de meer ongebruikelijke blauwe hortensia's, wat duidt op haar zeldzame intelligentie en enthousiasme voor het leven.

Water
Water - golven, getijden, zeeën, oceanen - staat voor verandering en transformatie in de roman. De veranderende toestanden van water vertegenwoordigen de veranderende mentale toestanden van de personages. Zo voelen Septimus en Clarissa zich vaak verdronken of zijn ze op zee. De beweging van de getijden weerspiegelt de onvermijdelijke dagelijkse veranderingen die mensen waarnemen en doormaken, om vervolgens weer aan een nieuwe dag te beginnen. Water, in zijn vloeibaarheid, symboliseert ook het proces van leven en dood. 

Big Ben
De grote klok in Westminster verenigt de verschillende personages, die hem allemaal tegelijkertijd horen luiden. Zo symboliseert de Big Ben een gedeelde realiteit, een herinnering dat iedereen samen in de stad is. De klok staat ook voor orde en continuïteit. Vanwege zijn hoogte en meesterlijke architectuur is de Big Ben een iconisch symbool van Engeland geworden - met name het magistrale, Elizabethaanse Engeland dat personages als Septimus en Hugh zo respecteren.

- Discussievragen - 

Wil je napraten met anderen of een recensie schrijven? Gebruik dan deze discussievragen om nog eens goed over dit boek na te denken.

• Waarom is dit boek niet opgedeeld in hoofdstukken?
• Heeft de kennis van de zelfmoord van Virginia Woolf de manier waarop je het verhaal las beïnvloed?
• Hoe heeft de Eerste Wereldoorlog de levens van de personages beïnvloed?
• Hoe is de stedelijke omgeving in Londen belangrijk voor het modernistische standpunt van Mevrouw Dalloway?
• Hoe ontwikkelt Clarissa zich gedurende de tijd waarin het boek zich afspeelt?

- Verder lezen -

Ben je onder de indruk van het werk van Virginia Woolf en wil je meer van en over haar lezen? We hebben drie boekentips voor je!

Anders dan wij van Rindert Kromhout is een historische jeugdroman over de mysterieuze verdwijning van Virginia Woolf in 1941.

Ook verschenen in Rainbow: De jaren, gedurende het leven van Virginia Woolf haar enige bestseller. Een prachtig geschreven reeks portretten van een familie, tegen de achtergrond van een samenleving die je voor je ogen ziet veranderen.

In The hours / De uren van Michael Cunningham worden de laatste dagen van Virginia Woolf voor haar zelfmoord in 1941 weerspiegeld in het leven van twee Amerikaanse vrouwen.

- Infographic - 

Tijdens het lezen kun je ook onze handige infographics erbij houden, waarin we alle belangrijke informatie voor je op een rijtje hebben gezet.